Een laadregelaar 'regelt' de stroom naar de accu die vanuit het zonnepaneel komt. In tegenstelling wat veel mensen denken kan een zonnepaneel dus niet direct op de accu worden aangesloten. Een accu dient op de juiste manier te worden opgeladen: met de juiste laadspanning. Die laadspanning is verschillend per accutype (AGM, Gel, Lithium). De laadregelaar zorgt ervoor dat elk type accu op de juiste manier kan worden opgeladen. Tevens biedt de laadregelaar bescherming tegen onder- of overlading. Als de accuspanning bijvoorbeeld te laag wordt, schakelt de laadregelaar uit waardoor de levensduur van de accu aanzienlijk verlengt wordt (aangezien een te lage spanning het aantal laadcycli doet afnemen). Ook zorgt de laadregelaar er voor dat de accu in verschillende stadia wordt opgeladen; te noemen: bulk, absorptie en float (druppelladen).
12V of 24V systeemspanning?
De meeste laadregelaars kunnen op zowel een 12V als een 24V systeem worden aangesloten. Ook zijn er enkele laadregelaars die gebruikt kunnen worden op systemen met een hogere spanning (36V en 48V). Het is van belang dat het aangesloten zonnepaneel (of zonnepanelen) een spanning dient te genereren die hoger is dan de systeemspanning (accuspanning). Zo kan een zonnepaneel met een output van 18V dus wel een 12V accubank opladen, maar geen 24V! Dit komt omdat laadregelaars zo gemaakt zijn dat ze de spanning naar beneden kunnen omvormen. Dit type laadregelaar noemen we een step-down laadregelaar of een buck laadregelaar. Wanneer de uitgangsspanning van het zonnepaneel lager is dan de accuspanning zijn er twee mogelijkheden:
- Schakel meerdere zonnepanelen in serie tot een uitgangsspanning groter dan de systeemspanning (accuspanning)
- Gebruik een ander step-up laadregelaar (of boost laadregelaar) - die de spanning van het zonnepaneel kan omvormen naar een geschikte laadspanning
PWM of MPPT?
Een PMW laadregelaar zorgt ervoor dat de spanning van het zonnepaneel naar beneden wordt bijgesteld naar een geschikte laadspanning voor de accu. De invoerspanning van een PWM laadregelaar is dan nagenoeg gelijk aan de spanning van de accu die is aangesloten (plus het spanningsverlies in kabels en laadregelaar).
Een MPPT laadregelaar is meer geavanceerd dan een PWM laadregelaar. De regelaar past zijn invoerspanning aan om zoveel mogelijk vermogen van het zonnepaneel op te nemen. MPPT staat voor Maximum Power Point Tracking. Een MPPT laadregelaar probeert zoveel mogelijk vermogen te krijgen op het Maximum Power Point van het zonnepaneel.
Een MPPT laadregelaar zal vrijwel altijd meer rendement kunnen leveren dan een PWM laadregelaar. Het verschil tussen MPPT en PWM laadregelaars wordt groter naar mate het spanningsverschil tussen zonnepaneel en accu groter wordt. Bij grote zonnepanelen en bij in serie-geschakelde zonnepanelen is het daarom verstandig om voor een MPPT laadregelaar te kiezen. Bij kleinere zonnepanelen (onder de 100Wp) is het de afweging of de meerprijs van de MPPT regelaar het waard is ten opzichte van de extra hoeveelheid gegenereerde vermogen uit het zonnepaneel.
Bezoek Zonnepanelen op de Boot voor een uitgebreide uitleg tussen MPPT en PWM
Uitleesmogelijkheden met (extern) display of Bluetooth
Het voordeel van het kunnen uitlezen van de laadregelaar is dat u kunt zien wanneer iets niet naar behoren werkt. Ook vinden veel mensen het prettig om de waarden van het zonnepaneel en de accu op een display of app af te kunnen lezen. De merken Victron, EPSolar en Western maken gebruik van hun eigen (gratis) app welke is te downloaden in de Google Playstore of Apple Appstore (zie links op deze pagina). De app werkt alleen op de modellen waar een Bluetooth dongle op is aan te sluiten (of een Bluetooth dongle is ingebouwd). De Bluetooth modellen zijn vooral handig wanneer de laadregelaar op een onhandige plek hangt en wanneer u in het bezit bent van een smartphone of tablet.
Andere laadregelaars zijn voorzien van een ingebouwd weergave paneel (display) en sommigen hebben de mogelijkheid om een extern display aan te sluiten. De schermen bieden meestal voldoende informatie om de status van de accu of zonnepanelen op af te lezen. Een extern scherm is handig wanneer de laadregelaar op een plek hangt die moeilijk bereikbaar is.